Có các thánh Cựu Ước không? *** Thầy Giuse Nguyễn Trọng Đa chuyển ngữ

Có các thánh Cựu Ước không?

Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), giáo sư phụng vụ của Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma. 

Hỏi: Tại sao chúng ta không bao giờ cầu xin hoặc xin lời cầu bầu của bất cứ vị nào trong số “các thánh” thuộc Cựu Ước trong lời nguyện của Thánh Lễ, và chúng ta cũng không có ngày lễ để tôn vinh các vị? Con đang nghĩ đến các vị như ngôn sứ Ê-lia, bà Han-na (Hannah), Sa-mu-en (Samuel), Rút (Ruth), Vua Đa-vít, hay I-sa-i-a (Isaiah), trong số rất nhiều vị khác. Mặc dù chúng ta có thể nhắc đến các vị, không có ngày lễ nào của các vị xuất hiện trong lịch phụng vụ Rôma, cũng không hề nhắc đến trong khi cầu nguyện trong Kinh Nguyện Thánh Thể, để được hiệp nhất với các vị thánh trên trời. - J. K., Portland, Oregon, Hoa Kỳ.

Đáp: Lý do không có ngày lễ cho các vị thánh Cựu Ước trong lịch phổ quát của Giáo hội có lẽ là do quá trình lịch sử, mà trong đó lịch được hình thành. Ban đầu, chỉ có các vị tử vì đạo được nhớ đến trong các ngày kỷ niệm của họ, và ngay sau đó ít lâu Đức Trinh Nữ Maria cũng được tôn vinh với một số lễ.

Thánh Martinô thành Tours (qua đời năm 397) có lẽ là người không tử đạo đầu tiên được ghi nhớ với một ngày lễ dành cho ngài. Nhưng truyền thống nói chung là rằng các thánh trong lịch phổ quát là các thí dụ anh hùng về cuộc đời trong Đức Kitô.

Điều này không có nghĩa là các vị thánh Cựu Ước không được công nhận, hay sự cầu bầu của các vị không được tìm kiếm.

Sổ Các Thánh, một quyển sách phụng vụ được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1600, thu thập tất cả các thánh và chân phước được Giáo Hội công nhận chính thức, và được tổ chức theo ngày lễ của các ngài. Các vị được phân loại là các thánh trong quyển sách này có thể được cử hành lễ trong ngày lễ của các vị, miễn là ngày đó không có lễ buộc nào kèm theo.

Hầu hết các vị thánh này, quá đông so với các vị có tên trong lịch chung, đều không có công thức Thánh lễ cụ thể. Bất cứ khi nào các vị được mừng lễ, các công thức thích hợp nhất được chọn từ phần chung các vị thánh. Trong số các vị thánh vĩ đại của Cựu Ước được tưởng nhớ theo truyền thống trong Sổ Các Thánh là ngôn sứ Ha-ba-cúc (Habakkuk), được cử hành ngày 15-1; I-sa-i-a, ngày 6-7; Đa-ni-en và Ê-li-a (Elias), ngày 20 và 21-7; Bảy anh em Ma-ca-bê (Maccabees) và thân mẫu, ngày 17-8; Áp-ra-ham, ngày 9-10; và vua Đa-vít, ngày 29-12.

Cũng có các dịp khác khi sự cầu bầu của các vị thánh Cựu Ước được kêu mời bằng cách này hay cách khác, thí dụ:

- Mỗi lần đọc Kinh cầu các thánh, các vị thánh Cựu Ước được kêu xin bằng thuật ngữ tổng quát: "Các Thánh Tổ Tông cùng các Thánh Tiên tri. Cầu cho chúng con".

- Các vị A-ben, Áp-ra-ham và Men-ki-xê-đê (Melchizedek)  được nhắc đến trong Lễ Qui Rôma như là mẫu gương về lòng mộ mến thật sự đối với Thiên Chúa.

- Các vị A-ben và Áp-ra-ham cũng được đặc biệt khẩn cầu trong kinh cầu ngắn phó dâng một linh hồn, nhưng hiện nay đã được thay thế bằng một công thức tổng quát.
- Trong kinh Libera, tiếp ngay sau đó, nhiều tên thánh trong Cựu Ước vẫn còn xuất hiện, thí dụ: "Xin Chúa giải thoát tôi tớ Chúa, như Chúa đã giải thoát Đa-ni-en khỏi hầm sư tử".

Sau khi chúng tôi trả lời về việc khẩn cầu với các thánh Cựu Ước (ngày 30-10-2007) nhiều độc giả gợi ý rằng tôi chưa xem xét đầy đủ đến sự việc rằng, hầu hết các Giáo hội Công giáo phương Đông đều có các ngày lễ cụ thể cho các thánh Cựu Ước.

Sự phản bác này là hợp lệ, mặc dù một số sự sơ suất như thế là gần như không thể tránh khỏi, do kết quả của việc mở rộng tương đối ngắn các câu trả lời của chúng tôi, cũng như kiến ​​thức chưa đầy đủ của chúng tôi về phụng vụ phương Đông. Điều này cho thấy rằng chúng tôi thường học hỏi nhiều từ độc giả của chúng tôi, hơn là những gì chúng tôi có để truyền đạt lại.
Trong số các ngày lễ, mà độc giả nêu ra, là lễ một số thánh trong lịch Melkite (Công giáo Hi Lạp hoặc Công giáo Byzantine). Một bạn đọc nêu ra: "Ma-la-ki, ngày 3-1; Da-ca-ri-a (Zechariah), ngày 8-2; Gióp (Job), ngày 6-5; A-mốt (Amos), ngày 15-6; Ê-dê-ki-en (Ezekiel),  ngày 23-7; Ê-lê-a-da-rô (Eleazar), Bảy anh em tử đạo Ma-ca-bê và thân mẫu Xa-lô-mê (Salome), 1-8; Giô-suê (Joshua) và Mô-sê, ngày 1 và 4-9; Hô-sê (Hosea), ngày 17-10; Đa-ni-en và ba thanh niên tử đạo, ngày 17-12”.

Nhiều vị thánh khác được mừng lễ là được qui tụ lại trong bốn tháng cuối cùng của năm. Ngoài ra, một bạn đọc cũng lưu ý: "Chủ nhật giữa ngày 11 và ngày 17-5, là lễ tưởng nhớ các tổ tiên thánh của Chúa Kitô, và Chủ Nhật giữa ngày 18 và ngày 24-12, là lễ tưởng nhớ tất cả các Thánh Cựu Ước từ ông Áp-ra-ham đến thánh Giu-se, phu quân của Đức Maria".
Ngoài Thánh Giu-se, cả hai lịch Latinh và lịch phương Đông đều cử hành lễ của một số thánh ở ranh giới của Cựu Ước và Tân Ước. Các lễ này gồm lễ của ông Gioa-kim (Joachim) và bà An-na, ông Si-mê-on (Simeon) và nữ ngôn sứ An-na, ông Da-ca-ri-a (Zechariah) và bà Ê-li-sa-bét (Elizabeth), và Thánh Gioan Tẩy Giả.

Cuối cùng, lịch của hình thức ngoại thường của nghi lễ Rôma (Sách Lễ 1962) còn mừng lễ, với các bài đọc phù hợp, của các anh em Ma-ca-bê vào ngày 1-8. (Zenit.org 30-10 và 13-11-2007)

Nguyễn Trọng Đa